Św. Piotr
Największa świątynia chrześcijaństwa stanęła nad grobem Św. Piotra, założyciela Kościoła Rzymu i została otwarta w 326 r. Jednakże w epoce renesansu została zburzona, by na jej miejscu powstała cudowna nowa bazylika, a pracę nad nią powierzono Bramante, a następnie Rafaelowi, B. Peruzzi, Antonio da Sangallo i w końcu Michałowi Aniołowi, który zaprojektował kopułę jako dominujący element kościoła.

BUDOWA BAZYLIKI ŚW. PIOTRA
Budowę obecnie stojącej bazyliki rozpoczęto w roku 1506, według projektu Bramantego. Bazylika powstała na miejscu wcześniejszej, tysiącletniej bazyliki Konstantyna Wielkiego.
Bramante wkrótce umiera, a jego projekt zostaje częściowo
zmieniony   przez   Michała  Anioła,   który  od   1547   kieruje budową - wznosi  kopułę część absydy. W roku 1606 Maderno, któremu Papież p wierzył budowę, zmienia plan bazyliki z formy krzyża grcekiego na formę krzyża łacińskiego oraz wznosi potężniejszą fasadę.   W  roku   1657   Bernini  kończy  budowę,  wznosząc monumentalną kolumnadę.

PLAC ŚW. PIOTRA
Jest  to  olbrzymi  plac  mający  formę  elipsy - otoczony kolumnadą. Ramiona kolumnady oddalają się od siebie idąc w stronę bazyliki. Dzięki temu zabiegowi artyście udało skrócić perspektywę i przybliżyć optycznie fasadę kościoła
W środku placu umieszczono obelisk egipski znaleziony w cyrku Nerona, na którego szczycie umieszczono krzyż, symbol zwycięstwa chrześcijaństwa nad pogaństwem. Z dwóch stron obelisku tryskają dwie fontanny; jedną z nich projektował Maderno, drugą Bernini.

BAZYLIKA SW. PIOTRA.
Fasada.
Z lekko wklęsłego placu wchodzimy do bazyliki po zaprojektowanych przez Berniniego schodach. Po obu stronach schodów umieszczono dwa posągi przedstawiające Św. Piotra i Św. Pawła. Fasada wykonana przez Maderno składa się z licznych, olbrzymich kolumn, między którymi zaprojektowano okna. Ze środkowego okna tzn. loggi Błogosławieństw Papież udziela błogosławieństwa « Urbi et Orbi ».

Portyk.
Jest on dziełem C. Maderno, który ozdobił go stiukami i mozaiką. To tam umieszczono słynną «Navicella» [Łódź] wykonaną przez Giotta w atrium starej bazyliki. Pod portykiem znajdują się także dwa konne posągi: po prawej stronie posąg Konstantyna, po lewej posąg Karola Wielkiego. 
Do  Bazyliki   prowadzi   pięć  par  drzwi.   Drzwi środkowe pochodzą z bazyliki Konstantyna i zostały wykonane w XV wieku. Ostatnie drzwi na prawo to słynne Drzwi Święte otwierane przez Papieża w Roku Świętym tzn. raz na 25 lat.

Wnętrze.
Obecnie wchodzimy do właściwego wnętrza bazyliki - największego chrześcijańskiego kościoła
Wnętrze, choć ogromne (mogące pomieścić 60 tys. wiernych), traci swe prawdziwe rozmiary dzięki doskonałej harmonii wszystkich elementów architektonicznych. Długość bazyliki wraz z portykiem 211 m. Wnętrze, które wydaje się być trzynawowe posiada w rzeczywistości jedną szeroką nawę i połączone ze sobą kaplice boczne.

Bazylika jest miejscem, gdzie możemy prześledzić historię chrześcijaństwa   i   historię   sztuki.
Do zwiedzania udostępniono również podziemia Bazyliki, zwane także Grotami Watykańskimi. Znajdują się one pod Konfesją gdzie, wokół grobu św. Piotra, wybudowano liczne kaplice. Jest wśród nich Kaplica Polska z reprodukcją obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej i Kaplica Litewska z kopią Matki Boskiej Ostrobramskiej. Jeszcze niżej odkryto cmentarz z czasów rzymskich, na którym pochowano Św. Piotra.

 

 

Plac Hiszpański - Schody Hiszpańskie
Plac Hiszpański to jedno z najbardziej znanych miejsc w Rzymie, pełne uroku i lokalnego kolorytu, miejsce spotkań cudzoziemców, artystów i młodzieży.
 

Mimo upływu lat nie traci na swej atrakcyjności i popularności. Z placu wychodzą najbardziej znane i eleganckie rzymskie ulice: Via Condotti ze słynną Kawairnią Greco, Via Frattina -elegancka i bardzo uczęszczana, Via del Babuino - znana z licznych prywatnych galerii. Przy Placu Hiszpańskim wznosi się Pałac Propaganda Fide, przy którym pracowali Bernini i Borromini.

Po środku, tuż obok Schodów Hiszpańskich wytryska niewielka ale urocza fontanna zwana łódeczką Barcaccia.

Najpiekniejszą częścią Placu są Schody Hiszpańskie - zwane także Trinita dei Monti - od nazwy kościoła, do którego prowadzą. Schody zaprojektował w XVIII wieku Francesco De Sanctis.

Wiosną schody toną w kwiatach sprzedawanych przez wędrownych sprzedawców. W maju organizowana jest wspaniała ekspozycja azalii.
 

 

Koloseum - Colosseum

Koloseum jest znane na całym świecie i razem z wilczycą jest symbolem Rzymu. Swoje imię zawdzięcza pozłacanemu kolosowi z brązu przedstawiającego Nerona. Prawdziwa nazwa zabytku to Amfiteatr Flawiusza.
 

Koloseum zostało zbudowane za panowania Wespaziana i odsłonięte w 80 r. n.e. przez Tytusa. Przód ma 50 m wysokości a wewnętrzna arena w kształcie elipsy ma 86 m na 54 m. Amfiteatr mógł pomieścić 50.000 widzów, był przykryty ogromną płachtą (velarium) by chronić ludzi przed słońcem. Większość widzów oglądała walki gladiatorów (munera). Ci, zwani Reziari walczyli przy pomocy siatek i trójzębów, Sanniti krótkimi mieczami a Traci tarczami i mieczykami. Ponadto, odbywały się też walki ludzi z dzikimi zwierzętami ( venationes) oraz z chrześcijańskimi męczennikami aż do momentu, kiedy Konstantyn uczynił chrześcijaństwo oficjalną religią cesarstwa w 313 r.
Prawdopodobnie arena była nawet zatapiana, by mogły się na niej odbywać sceny bitew morskich. Koloseum było odbudowywane wiele razy; przez pożary, trzęsienia ziemi, powodzie aż do panowania Teodora w IV w, kiedy nie było już dłużej używane.

W późnych latach cesarstwa Koloseum stało się miejscem polowań, a w średniowieczu zostało zamienione w jedną z fortec rodziny Frangipane i było źródłem materiałów. Ponieważ wiele kamieniołomów zostało zamkniętych w tamtych czasach, żeby nadrobić niedobór marmuru, plądrowano wiele starożytnych zabytków. Dziury, które wciąż widać na dziełach kamieniarskich są pozostałością po okradaniu z żelaznych haków, które łączyły kamienne bloki.

Papież Benedykt XIV uczynił amfiteatr świętym miejscem by uczcić pamięć chrześcijańskich męczenników, którzy zmarli tutaj w 1700 r. Koloseum było miejscem Via Crucis, które do dziś się tu odbywa. Pierwsze prace renowacyjne miały miejsce w 1800 r., wtedy to Koloseum było porośnięte dziką roślinnością a jednak urok rzymskich ruin przyci±gał wielu turystów. Nawet piwnice pod areną ujrzały światło dzienne. W tym miejscu w przeszłości wszystkie niezbędne przygotowania do walk miały miejsce.
 

 

Panteon
Panteon znajdujący się w centrum miasta jest jednym z najlepiej zachowanych zabytków starożytnych na świecie.
 

Nazwa wskazuje, że był poświęcony wielu bogom, szczególnie jednak czczono tu Marsa i Wenus.

Zbudowany na rozkaz Marka Agryppy, zięcia i przyjaciela Augusta - dotrwał do naszych dni w prawie niezmienionej postaci.

Wszystko co możemy dzis podziwiać, poczynając od kopuły począwszy - kończąc na spiżowych drzwiach powstało 2000 lat temu. Budowla przetrwała do naszych czasów dzięk itemu, że w roku 609 została zmieniona na kościół chrześcijański.

 

W jej wnętrzu, w miejscach, gdzie kiedyś znajdowały się posągi bóstw znajdują się grobowce wybitnych Włochów, wśród nich grobowiec króla Wiktora Emmanuela II, Humberta I, królowej Małgorzaty i Rafaela.
 

 

Villa Borghese

 

Park Villa Borghese powstał na początku XVII wieku. Założył go Kardynał Scipione Borghese na terenach winnic otaczających Pałac Borghese.
 

Dwór Borghese został zbudowany na polecenie kardynała Szczepana Borghese przez Flaminio Ponzio i Vasanzio pomiędzy 1613 a 1614 r. Jest to miejsce, gdzie znajduje się kolekcja sztuki kardynała słynąca na całą Europę ze swych nadzwyczajnych okazów.

Kardynał zgromadził tu największe dzieła sztuki. Kolekcja była uzupełniana przez jego następców.
Z kolekcji dzieł sztuki  XVII i XVIII wieku należy wymienić obrazy Tycjana, Rubensa, Giorgione.

Dlatego w 1807 r. Napoleon kupił znaczną część kolekcji i przeniósł jś do Luwru, gdzie wciąż jest wystawiana. Nowe okazy były dodawane w ciągu XIX w. W 1902 r. kolekcja stała się własnością Włoch wraz z dworem i całą nieruchomością należącą niegdyś do Borghese
 

 

Muzea Watykańskie, Kaplica Sykstyńska

Wejście do Muzeów Watykańskich znajduje się przy Viale Vaticano. Aby trafić tam z Placu Św. Piotra należy przejść pod prawym skrzydłem kolumnady, a następnie ulicami Porta Angelica i Leona IV dojść do Viale Vaticano.
 

Powstanie muzeów związane jest z papieżem Juliuszem II, który w roku 1503 zaczął gromadzić na dziedzińcu Pałacu Belwederskiego starożytne rzeźby. Jego następcy kontynuowali rozpoczęte dzieło, zbierając dzieła sztuki greckiej, rzymskiej i chrześcijańskiej. Olbrzymią kolekcję uporzadkowali dwaj papieże: Klemens XIV i Pius XI. Pius XI zoraganizował Pinakotekę i nadał Muzeum obecny kształt. Do muzeum wchodzimy wspaniałą klatką schodową o podwójnych, spiralnie wznoszących się schodach.

Pinakoteka Watykańska.
Przy wejściu do Pinakoteki umieszczono statuę Piusa XI – jej fundatora. Pinakoteka składa się z 15 sal, z których każda jest poświęcona innemu artyście lub innej szkole malarskiej.

 

Kaplica Sykstyńska.
Nazwa Kaplicy pochodzi od imienia Papieża Sykstusa, który ją wybudował. W Kaplicy odbywają się conclave i inne szczególnie uroczyste ceremonie.
Sykstus IV powierzył wybudowanie Kaplicy architektowi Giovannino de Dolci. Wspaniałe freski, z których słynie Sykstyna, wykonali najwybitniejsi malarze włoscy XIV, XV i XVI wieku.
Idąc od ołtarza wzdłuż lewej ściany zobaczymy następujące sceny z życia Mojżesza:
- Fresk I – Podróż Mojżesza do Egiptu (Pinturicchio),
- Fresk II – Młodość Mojżesza; Mojżesz z córkami Jetro (Botticelli),
- Fresk III – Przejście przez Morze Czerwone (Rosselli),
- Fresk IV – Wręczenie Mojżeszowi Tablic Prawa (Rosselli).
- Fresk V – Ukaranie Kore, Datana i Abirona (Botticelli),
- Fresk VI – Śmierć i testament Mojżesza (Signiorelli).

Po drugiej stronie znajdują się freski przedstawiające życie Chrystusa:
- Fresk I – Chrzest Chrystusa (Pinturicchio i Perugino),
- Fresk II – Kuszenie Chrystusa i uleczenie trędowatego (Botticelli),
- Fresk III – Powołanie Apostołów ( Ghirlandaio), Fresk IV – Ostatnia Wieczerza (Rosselli)
 

 

Olbrzymią ścianę nad ołtarzem pokrywa fresk przedstawiający Sąd Ostateczny. Wykonał go w latach 1534 – 1541 Michał Anioł, który 25 lat wcześniej ozdobił sklepienie Kaplicy. W centrum fresku artysta namalował Chrystusa – Sędziego. Ta potężna, pełna dynamizmu postać ożywia cały fresk. Każda z postaci tego olbrzymiego malowidła, zanurzona w atmosferze Apokalipsy, wydaje się ukazywać dramatyczny sens ludzkiego życia i śmierci. Wspomnianą wyżej dekorację sklepienia wykonał Michał Anioł w ciągu czterech lat tytanicznej pracy (1508 – 1512). Artysta namalował zespół fresków, które wspaniale harmonizują z elementami architektonicznymi sklepienia.

Freski po środku przedstawiają dziewięć scen biblijnych:
- Bóg oddziela światło od ciemności,
- Stworzenie Słońca, Księzyca i roślin,
- Stworzenie Adama,
- Stworzenie Ewy,
- Grzech pierworodny, wygnanie z Raju,
- Ofiara Noego,
- Potop,
- Upojenie Noego.

 

Obok pokoi Rafaela znajduje się Loża Rafaela. Jest to długi korytarz, podzielony na 13 części. Na sklepieniu kazdej z nich namalowano po cztery sceny ze Starego Testamantu. Lożę wystawił Bramante a udekorował Rafael ze swymi uczniami.
Z Loży oraz Pokoi Rafaela można przejść do Kaplicy Papieża Mikołaja V. Cała Kaplica pokryta jest starymi freskami, wykonanymi przez Fra Angelico przedstawiającymi sceny z życia Św. Wawrzyńca i Św. Stefana.
Ze Stanz Rafaela możemy przejść również do Galerii Map Geograficznych. Jest ona dziełem Bantiego, który miedzy oknami długiego korytarza wymalował mapy Italii i jej poszczególnych regionów.
W tym samym korytarzu znajduje się Galeria Arrasów z pięknymi arrasami wykonanymi w Brukseli, wg rysunków Rafaela i Galeria Kandelabrów, w której oprócz bogatej kolekcji kandelabrów, można obejrzeć interesujące rzeźby rzymskie (wśród nich należy zwrócić uwagę na rekonstrukcję rzeźby z I w, przedstawiającej dwukołowy rydwan-bige).

Ostatnimi muzeami będa dwa muzea zorganizowane przez papieża Grzegorza XVI: Muzuem Etruskie i Muzeum Egipskie. Zawierają one bogate zbiory, dokumentujące kulturę etruską i egipską. Do najcenniejszych eksponatów należą: w pierwszym muzeum wazy greckie, znalezione w grobach etruskich oraz tzw. Mars z Todi; w drugim – sarkofagi i ciekawy zbiór papirusów. Na terenie Watykanu udostępniono też do zwiedzania Ogrody Watykańsakie. Są one bardzo ładne. choć nieduże. Zachowały charakter „ogrodów włoskich” z XVI w.

Forum Romanum

Przez Forum Romanum określone jest miejsce, gdzie w antycznym Rzymie zbieraji się jego mieszkańcy. Tu właśnie decydowano o wielkich sprawach publicznych i prywatnych. Tu miały miejsce publiczne dyskusje, tu wymierzano sprawiedliwość, tu też działali wielcy adwokaci - zwani "Forenci". Forum było centrum życia politycznego i społecznego - było sercem całej rzymskiej cywilizacji, z którego wszystkie ludy podbite otrzymywały nie tylko rozkazy lecz i nauki.
Pierwotnie teren na którym wybudowano Forum był bagienny i niezdrowy. Po osuszeniu go był miejsce mwymiany towarów między Rzymianami i meiszkańcami sąsiednich terenów. W marę jak organizowało się życie w mieście zmieniał się również charakter tego miejsca. Wybudowano "tabernae" i świątynie. Forum przekształcało się powoli z targu - w centrum życia politycznego. Ze względu na stały rozwój Rzymu, na wzrost jego znaczenia społecznego, handlowego - a szczególnie politycznego Forum Romanum staje się wkrótce zbyt małe. Wkróce - w epoce republikańskiej - rozbudowano Forum o duże place - będące miejscami spotkań. W otoczeniu usytuowano wiele ważnych budynków publicznych,  liczne świątynie. W ten sposób wybudowano Fort Imperiali (Place Cesarskie): Forum Trajana, Forum Augusta, Forum Cezara, Forum Wespazjana i Forum Dominicjana. Forum Romanum zostało spustoszone nie tylko przez barbarzyńców w czasie powtarzających się inwazji, lecz także przez amatorów zabytków starożytnych.

Materiał budowlany był uzywany ponownie do budowy fortyfikacji i innych nowych gmachów. Wszystko to spowodowało, że wkrótce zapomniano o Forum, a miejsce to zamieniono na pastwisko ( stąd późniejsza nazwa Campo Vaccio - Krowie Pole). W roku 1700 rozpoczęto badania archeologiczne, któe odsłoniły bardzo zniszczone, lecz wspaniałe skarby sztuki.